آریا پتروشیمی ایرانیان
محصولات
تماس با ما
درباره ما
وبلاگعمومی
نحوه استفاده از چسب پلی اورتان
برای استفاده از چسب پلی اورتان، ابتدا سطح مورد نظر را کاملاً تمیز، خشک و عاری از چربی کنید، سپس مقدار مناسبی از چسب را روی یکی از سطوح اعمال کرده و با توجه به ماهیت رطوبتپذیر بودن این نوع چسب، در صورت نیاز مقدار کمی رطوبتِ کنترلشده به سطح دیگر اضافه کنید؛ پس از قرار دادن قطعات بر روی یکدیگر، آنها را بهطور یکنواخت تحت فشار ثابت نگه دارید تا فرایند پخت کامل شود. رعایت نکات ایمنی مانند تهویه مناسب محیط، استفاده از دستکش و پرهیز از تماس چسب با پوست یا چشمها نیز ضروری است، زیرا چسب پلیاورتان در حین عملآوری واکنشپذیر بوده و ممکن است تحریککننده باشد.
در ادامه با ما همراه باشید تا تمامی مراحل آماده سازی سطح و استفاده از چسب پلی اورتان را به صورت گام به گام بررسی کنیم و با نکات ایمنی و اشتباهات رایج آشنا شویم.
برای آشنایی بیشتر با چسب پلی یورتان و کاربردهای آن مقاله زیر را بخوانید:
چسب پلی یورتان چیست
فهرست مطالب
نحوه آمادهسازی سطح
مرحلهٔ ۱: زدودن آلودگیهای سطحی
ابتدا گرد و غبار، خاک و ذرات سست را با یک برس نرم یا پارچه بدون پرز از روی سطح پاک کنید. این کار باعث میشود چسب روی یک لایهی تمیز و پایدار قرار بگیرد.
مرحلهٔ ۲: پاککردن چربی و لکهها
برای حذف چربی، اثر انگشت، روغن یا واکس، یک دستمال آغشته به الکل ایزوپروپیل یا محلول شویندهی ملایم استفاده کنید. وجود هرگونه چربی چسبندگی چسب پلیاورتان را بهطور محسوس کاهش میدهد.
مرحلهٔ ۳: خشککردن کامل سطح
پس از تمیزکاری، اجازه دهید سطح کاملاً خشک شود تا رطوبت اضافی در کار اختلال ایجاد نکند. چسب پلیاورتان به رطوبت کنترلشده برای پخت نیاز دارد، اما وجود آب آزاد باعث ضعف اتصال میشود.
مرحلهٔ ۴: زبر کردن سطح در صورت لزوم
اگر سطح خیلی صاف و صیقلی است، با سمباده نرم (حدود ۱۲۰ تا ۱۸۰) کمی آن را زبر کنید. این زبری کنترلشده به افزایش چسبندگی کمک میکند و مانع لایهبرداری اتصال میشود.
مرحلهٔ ۵: پاک کردن گرد سمباده
پس از سمبادهزنی، گرد ایجاد شده را با پارچه خشک یا هوای فشرده بهطور کامل پاک کنید. باقیماندن ذرات ریز میتواند یک سد بین چسب و سطح ایجاد کند.
مرحلهٔ ۶: بررسی نهایی سطح
در پایان سطح را بازبینی کنید تا مطمئن شوید هیچ لکه، چربی یا ذرهای باقی نمانده است. یک سطح تمیز و یکنواخت، کیفیت و دوام اتصال پلیاورتانی را بهطور قابلتوجه افزایش میدهد.
مراحل استفاده از چسب پلی اورتان
مرحلهٔ ۱ — ایمنی و آمادهسازی ابزار
قبل از شروع، دستکش مقاوم، عینک محافظ و تهویهٔ مناسب محیط را فراهم کنید تا از تماس پوستی و استنشاق بخارات جلوگیری شود. ابزار لازم مثل گان چسب، کاردک برای پخش اضافی و گیرهها را آماده و در دسترس قرار دهید.
مرحلهٔ ۲ — بررسی نوع و وضعیت بستهبندی چسب
برچسب و دستورالعمل شرکت سازنده را خوانده و مطمئن شوید که چسب برای کاربرد شما مناسب است. اگر کارتریجی است، سر کارتریج را به گان وصل کنید و در صورت لازم چسب را خوب تکان دهید.
مرحلهٔ ۳ — برش نوک نازل و تعیین اندازهٔ bead
نوک نازل را بسته به عرض اتصال مورد نیاز با زاویهای مناسب ببُرید تا ضخامت و الگوی خروجی چسب کنترل شود. بهتر است ابتدا با خروجی کوچک آزمایشی روی یک قطعهٔ دورریز امتحان کنید تا جریان و انباشتگی چسب را ببینید.
مرحلهٔ ۴ — اعمال چسب روی یک سطح
چسب را بهصورت یکنواخت و پیوسته روی یکی از سطوح به شکل خطی یا زیگزاگی اعمال کنید تا پخش مناسبی هنگام فشردن ایجاد شود. از گذاشتن مقدار خیلی زیاد خودداری کنید چون چسبهای پلیاورتان هنگام پخت کمی منبسط میشوند.
مرحلهٔ ۵ — افزودن رطوبت کنترلشده (در صورت نیاز)
اگر از چسب تکجزئیِ حساس به رطوبت استفاده میکنید و شرکت سازنده توصیه کرده، با اسپری آب یا پارچه مرطوب بسیار کم رطوبت سطح مقابل را مرطوب کنید تا پخت یکنواختتر شود. دقت کنید رطوبت نباید به صورت آب جمعشده باشد؛ فقط یک لایهٔ نازک کافی است.
مرحلهٔ ۶ — قرار دادن و بستن قطعات
سریعاً قطعات را روی هم قرار دهید و آنها را تا رسیدن به موقعیت نهایی جابهجا کنید، سپس با گیره یا فشار یکنواخت ثابت نگه دارید. اطمینان حاصل کنید که فشار زیاد یا نامتعادل باعث بیرونزدگی بیش از حد یا جابهجایی نشود.
مرحلهٔ ۷ — زمان فیکس و فشار
براساس ضخامت چسب، دما و رطوبت محیط، چسب به زمان فیکس اولیه نیاز دارد؛ این زمان را از دستورالعمل شرکت سازنده مشخص کنید و تا آن زمان فشار را ثابت نگه دارید. اگر امکان دارد، فشار را بهصورت یکنواخت و مطابق دستور حفظ کنید تا از تشکیل حباب و فاصله جلوگیری شود.
مرحلهٔ ۸ — پاکسازی اضافهها قبل از پخت کامل
هرگونه اضافات چسب را با کاردک و سپس دستمال بدون پرز آغشته به حلال چسب قبل از سفت شدن بردارید. بعد از پخت کامل، چسب سخت میشود و پاکسازی مکانیکی دشوارتر و نامنظم خواهد شد.
مرحلهٔ ۹ — زمانِ پخت کامل و شرایط نگهداری
اجازه دهید چسب مطابق جدول زمانی شرکت سازنده (معمولاً چند ساعت تا چند روز بسته به نوع، دما و رطوبت) پخته و به استحکام نهایی برسد؛ در این مدت از وارد کردن بار مکانیکی شدید به اتصال خودداری کنید. محیط را در دمای مناسب و با رطوبت کنترلشده نگه دارید تا پخت یکنواخت و کامل صورت پذیرد.
مرحلهٔ ۱۰ — پرداخت نهایی و بازرسی
پس از پخت کامل، اضافههای سفتشده را با ابزار مناسب بتراشید یا سنباده بزنید و اتصال را از نظر شکست، حفره یا جدا شدن بازبینی کنید. در صورت نیاز تعمیرات موضعی با استفاده از چسب تازه یا پرکنندهٔ سازگار انجام دهید تا دوام و زیبایی اتصال حفظ شود.
اقدامات لازم پس از استفاده از چسب
بعد از چسباندن سطح با چسب پلیاورتان، معمولاً کار کاملاً تمام نیست و چند نکته را باید بررسی یا انجام دهید تا مطمئن شوید اتصال به بهترین شکل ممکن پخته و تثبیت میشود.
1. ثابتبودن قطعات را چک کنید: مطمئن شوید گیرهها یا وزن مناسب هنوز سر جای خود هستند و فشار یکنواخت حفظ شده است. هرگونه جابهجایی در ساعات اولیه میتواند اتصال را ضعیف کند.
2. پاککردن اضافات چسب قبل از سفتشدن کامل: اگر کمی چسب اضافی بیرون زده، بهتر است همان ابتدا با دستمال یا کاردک تمیزش کنید؛ بعد از خشکشدن سختتر و زمانبرتر خواهد بود.
3. اجازه دهید زمان پخت کامل طی شود: حتی اگر اتصال در چند ساعت اولیه محکم بهنظر برسد، رسیدن به استحکام نهایی معمولاً ۱۲ تا ۲۴ ساعت یا بیشتر طول میکشد. در این مدت از وارد کردن فشار زیاد یا استفادهٔ سنگین از قطعه خودداری کنید.
4. بازرسی نهایی پس از خشکشدن: پس از پخت کامل، اتصال را نگاه کنید تا ترک، حفره یا جداشدگی نداشته باشد. در صورت وجود ایراد کوچک، میتوانید با مقدار کمی چسب اضافی یا پرداخت سطح مشکل را برطرف کنید.
اگر این موارد را رعایت کنید، عملاً کارتان کامل است و چسب پلیاورتان بهترین عملکردش را ارائه خواهد داد.
تجهیزات مورد نیاز برای استفاده از چسب پلی اورتان
برای کار با چسب پلیاورتان، ابزارهای پایه شامل دستکش مقاوم در برابر مواد شیمیایی، یک کاردک یا گان تزریق چسب (در صورت بستهبندی کارتریجی)، پارچه بدون پرز برای تمیزکاری، و اسپری آب یا بطری مهپاش برای فراهمکردن رطوبت کنترلشده مورد نیاز است. همچنین وجود یک سطح صاف برای قرار دادن قطعات و ابزارهایی مانند گ clamps (گیرههای فشاری) برای ثابت نگهداشتن اتصال تا زمان پخت کامل چسب اهمیت زیادی دارد.
در کنار ابزارهای اصلی، داشتن تجهیزات ایمنی مانند عینک محافظ و تهویه مناسب—اعم از هواکش یا قرارگیری در محیط با جریان هوای کافی—ضروری است. اگر نیاز به آمادهسازی سطح باشد، استفاده از سمباده یا برس سیمی برای زبریدهی کنترلشده میتواند به چسبندگی بهتر کمک کند. در نهایت، داشتن تیغ یا چاقوی مناسب برای برش اضافههای چسب پس از خشکشدن نیز موجب تمیزتر شدن نتیجه نهایی میشود.
نکات ایمنی هنگام استفاده از چسب پلی اورتان
در هنگام استفاده از چسب پلی اورتان، چندین مورد ایمنی مهم وجود دارد که باید رعایت شوند:
از دستکش مقاوم به حلال و مواد شیمیایی استفاده کنید تا از تماس مستقیم چسب با پوست جلوگیری شود. عینک یا شیلد محافظ چشم بزنید تا پاشیدن یا بخارات چسب وارد چشم نشود.
در محیط دارای تهویهٔ مناسب کار کنید و در صورت نبود تهویهٔ کافی از ماسک تنفسی با فیلتر مناسب (مثل فیلتر ترکیبی برای بخارات آلی) استفاده کنید.
از قرار گرفتن در برابر بخارات و اسپریهای معلق اجتناب کنید چون ممکن است موجب تحریک تنفسی و سردرد شود.
لباس محافظ یا پیشبند بپوشید تا از آغشته شدن لباس و پوست جلوگیری شود.
از تماس مستقیم با پوست خودداری کرده و در صورت تماس با آب و صابون محل را فوراً بشویید. همچنین از تماس چسب با چشم جداً جلوگیری کنید و در صورت ورود چسب به چشم، آن را با آب فراوان شستوشو دهید و سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
چسبهای قابل اشتعال یا دارای حلال را دور از منابع حرارت و جرقه نگه دارید و در حین کار سیگار نکشید. بستهبندی و برچسب سازنده و برگه اطلاعات ایمنی (SDS) را قبل از مصرف بخوانید و دستورالعملهای آن را رعایت کنید.
مواد زائد و ظرفهای خالی را طبق مقررات محلی دفع کنید و از ریختن آنها در فاضلاب یا محیط زیست خودداری نمایید.
در صورت بروز واکنش پوستی یا علائم تنفسی شدید، محل کار را ترک کرده و در صورت نیاز به کمک پزشکی مراجعه کنید.
اشتباهات رایج هنگام استفاده از چسب پلی اورتان
یکی از اشتباهات رایج در استفاده از چسب پلیاورتان، آمادهسازی ناکامل سطح است؛ بسیاری از افراد سطوح را بهطور کافی تمیز، خشک یا زبر نمیکنند و همین موضوع باعث کاهش قدرت چسبندگی میشود. اشتباه رایج دیگر، استفاده بیش از حد از چسب است؛ چون پلیاورتان هنگام پخت منبسط میشود، مقدار زیاد آن میتواند اتصال را نامنظم و حتی ناپایدار کند.
خطای متداول بعدی، عدم درنظرگرفتن نیاز چسب به فشار کافی در زمان پخت است؛ اگر قطعات بهدرستی فیکس نشوند، انبساط چسب باعث جابهجایی آنها میشود. همچنین برخی افراد از تهویه مناسب استفاده نمیکنند یا تجهیزات ایمنی مانند دستکش و عینک را نادیده میگیرند که میتواند موجب تحریک پوستی یا چشمی شود.
